بررسی الزامات عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان

- الزامات عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، به چه شکل اجرا می‌شوند؟

برای درک اهمیت الزامات عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، از بررسی اهمیت انرژی مورد نیاز در صنعت ساخت و ساز شروع می‌کنیم. صنعت ساخت و ساز، یکی از صنایع پیشرو است. امروزه تکنولوژی و فناوری مربوط به صنعت ساختمان سازی، در حال توسعه مداوم است.

امروزه از سوخت‌های فسیلی، به شکل گسترده‌ای، برای تامین انرژی مورد نیاز در صنعت ساخت و ساز، استفاده می‌شود. تکنولوژی مربوط به فرآوری انرژی از طریق سوخت‌های فسیلی نیز هر روز در حال توسعه است. به دلیل اهمیت ویژه‌ای که سوخت‌های فسیلی دارند، و همین طور اهمیت تامین انرژی صوتی و انرژی گرمایی ساختمان، الزامات عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، هر روز از اهمیت بیش‌تری برخوردار می‌شوند. عایق بندی کردن بخش‌های مختلف ساختمان، از مهم‌ترین کارهایی است که برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی ساختمان، انجام می‌شود. برای صرفه جویی در مصرف انرژی ساختمان، به منظور کنترل مصرف و ارتقاء سطح کیفی زندگی در مجتمع‌های مسکونی و … راه‌های گوناگون وجود دارد. یکی از ساده‌ترین و تاثیر گذارترین روش‌ها، عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان است. در ادامه مطلب به بررسی انواع عایق در ساختمان خواهیم پرداخت.

- الزامات عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان چه کاربردهایی دارد؟

عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، با به کارگیری ابزارهای مختلف صورت می‌گیرد. انواع مختلف عایق تولید می‌شوند و در ساختمان‌های مختلف تجاری، مسکونی، اداری، هتل‌ها، مراکز تفریحی، و کلیه‌ی ساختمان‌هایی که در آن‌ها از انرژی صوتی و انرژی گرمایی استفاده می‌شود، به کار می‌روند.

در مجموع عایق‌های صوت و حرارت که در دیوارهای ساختمان، مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جنبه‌های مختلف با هم تفاوت دارند. این عایق‌ها از لحاظ زمینه کاربردی، جنس، ساختار فیزیکی و نوع عملکرد، با هم تفاوت دارند. به لحاظ کاربرد و نوع عملکرد، مهم‌ترین و پر مصرف‌ترین عایق‌‌ها، عایق‌های صوتی، حرارتی، و عایق‌های رطوبتی هستند.

در مقاله امروز قصد داریم، به جزئیات الزامات مربوط به عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، بپردازیم.

- عایق بندی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

هر چیزی که به عنوان مانع، برای هدر رفت و عبور انرژی صوتی، حرارتی و مانع از رطوبت شود، به عنوان‌ عایق ساختمان شناخته می‌شود. عایق‌ها از سری مواد‌ی هستند که به عنوان پوشش، روی سقف، در قسمت کف ساختمان، و هم چنین دیوارهای ساختمان به کار می‌روند. هر یک از عایق‌های ساختمان در زمینه متفاوتی به کار می‌رود. برخی از عایق‌های ساختمان، به منظور پیشگیری از عبور حرارت و رد شدن سرما به کار می‌روند. از عایق‌های رطوبت برای این استفاده می‌شود، که از ورود و خروج آب و رطوبت پیشگیری شود، از عایق‌های صوت به منظور کنترل صدا، جلوگیری از ایجاد آلودگی صوتی استفاده می‌شود.

طراحی در ساختار فیزیکی این عایق‌ها نیز متفاوت است. انواع عایق به صورت صفحه‌ای، آجری، تخته‌ای، نواری و ورقه‌ای تولید می‌شوند و در موقعیت‌های مختلف، مورد استفاده قرار می گیرند.

دلایل استفاده از عایق‌های ساختمان، گسترده هستند. عایق بندی از هدر رفتن انرژی ساختمان پیشگیری می‌کند، این عایق از ایجاد آلودگی صوتی جلوگیری می‌کند. هنگام عایق کردن ساختمان، احتمال آتش سوزی در ساختمان به حداقل می‌رسد. دوام، استحکام و پایداری ساختمان، با استفاده از عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، افزایش پیدا می‌کند. از لحاظ رفاه و آسایش، تامین ایمنی انرژی گرمایی و سرمایی، عایق کردن ساختمان بسیار تاثیر گذار است.

- شرایط عایق بندی ساختمان چگونه است؟

عایق ساختمان به منظور پیشگیری از هدر رفت انرژی ساختمان، جلوگیری از آسیب به محیط زیست انجام می‌شود. عایق بندی ساختمان سال‌ها است که مورد استفاده قرار می‌گیرد، و با تاثیر مثبتی که بر حفظ انرژی و حفاظت ساختمان دارد هر روز با فناوری جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مبحث نوزدهم مربوط به صرفه جویی در مصرف انرژی است، این مقررات مربوط به این موضوع است که ساختمان باید دارای ساخت مناسب و اقتصادی باشد. علاوه بر این طراحی ساختمان باید به شکلی باشد که در مصرف انرژی صرفه جویی شود. تدارکات و  آماده سازی وسایلی که برای عایق بندی کردن ساختمان به کار می‌روند، با هزینه‌های زیادی انجام می‌شوند. با وجود این هزینه‌ها برنامه‌های مخصوص عایق بندی کردن ساختمان، تاثیر زیادی در صرفه جویی انرژی ساختمان دارند. در واقع اجرایی کردن این برنامه‌ها با صرف هزینه‌های زیادی انجام می‌شود، این هزینه‌ها باعث افزایش هزینه ساخت هم می‌شوند اما در هزینه‌های انرژی کاهش زیادی اتفاق می‌افتد.

مبحث نوزدهم و مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان، عایق صوت و حرارت در دیوار ساختمان، مربوط به بخش‌ها و دیوارهای خارجی هستند. این دیوارها و سقف‌ها از یک سو با بخش داخلی ساختمان در ارتباط هستند، و از سمت دیگر با فضای بیرون و آزاد تماس دارند. دیوارها و سقف‌هایی که در داخل ساختمان قرار دارند، لزومی به اجرایی کردن عایق بندی ندارند.

مشخص کردن حد و مرز مجاز برای مقاومت حرارتی اجزای بیرونی ساختمان، با استفاده از یک روش ویژه انجام می‌شود. این روش به این شکل است که ساختمان‌ها را به چهار دسته تقسیم می‌کنند. دسته بندی ساختمان‌ها بر اساس موارد مختلف انجام می‌شود. نوع کاربری ساختمان، موقعیت جغرافیایی که ساختمان در آن واقع شده است، مساحت شهری که ساختمان در آن قرار دارد و مساحت زیربنایی که ساختمان در آن واقع شده است، عوامل مختلفی هستند که بر تقسیم بندی ساختمان‌ها اثر گذار هستند. بعد از بررسی شدن این عوامل میزان عایق مورد نیاز برای ساختمان مشخص می‌شود.

 رعایت حداقل قوانین عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، در ساختمان‌هایی که در مناطق شهری ساخته می‌شوند الزامی است. تنها در صورتی که قوانین عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، رعایت شوند صادر شدن گواهی پایان کار ساختمان از طرف شهرداری ممکن می‌شود.

انواع عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان:

عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، در انواع مختلف تولید می‌شوند. انتخاب نوع عایق بندی در ساختمان به عوامل مختلف بستگی دارد. برای رعایت الزامات عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، عوامل مختلف دخیل هستند که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

میزان حساسیت عایق به رطوبت، میزان هدایت حرارت عایق، میزان دوام و مقاومت عایق در برابر فشار، سهولت نصب انواع عایق، استحکام و دوام عایق، این عوامل بر انتخاب نوع عایق و میزان آن برای اجرایی شدن در ساختمان اثر گذار هستند. علاوه بر این موارد میزان سهولت در تعویض عایق، اثربخشی عایق بر صرفه جویی در مصرف انرژی، میزان اشتعال پذیری، میزان مقاومت عایق در برابر میکروب‌ها و قارچ‌ها، سمی بودن عایق بر انتخاب نوع و میزان عایق تاثیر گذار خواهند بود.

این موارد ویژگی‌های عایق هستند، در اجرایی شدن عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، ویژگی‌های محیطی نیز تاثیر گذار هستند. میزان دمای محیط، ایمنی ساختمان، شرایط ساختمان و هزینه‌های عایق نیز در اجرایی کردن آن  دخیل هستند.

میزان ضخامت عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، باید به میزانی باشد که هم از لحاظ کاربرد مناسب باشد و هم از لحاظ اقتصادی بهینه باشند. عایق با کیفیت با داشتن حداقل ضخامت می‌تواند در صرف انرژی اثر گذار باشد.

عایق‌های ساختمان از لحاظ کاربرد به چند دسته تقسیم می‌شوند. عایق صوتی، عایق حرارتی و رطوبتی سه تقسیم بندی عایق هستند. برخی از مواد سه ویژگی را به طور ترکیبی دارند، یعنی هم عایق صوت، هم عایق حرارت و  هم عایق رطوبت هستند. فوم پی وی سی از این گونه مواد هستند. برخی از مواد نیز تنها یک کاربرد خاص دارند، برای مثال عایق حرارتی پشم شیشه، و عایق صوتی بتن لیکا، عایق رطوبتی ایزوگام از جمله انواع مختلف عایق هستند که تنها یک عملکرد دارند. عایق‌های ساختمان بر اساس نوع جنسی که دارند نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند. عایق پلیمری که در دسته مواد مصنوعی قرار دارد، عایق معدنی که در دسته مواد طبیعی است.

معرفی انواع عایق و نوع کاربردی که در ساختمان دارند:

به لایه‌ای که به منظور پیشگیری از عبور و نفوذ صدا به داخل ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، عایق صوت گفته می‌شود. عایق‌های صوتی در مکان‌های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. منازل مسکونی، ساختمان سینما‌ها، سالن‌های کنفرانس و کلیه ساختمان‌های این چنین از عایق‌های صوتی استفاده می‌کنند. عایق‌های صوتی انواع مختلف دارند، در ادامه به بررسی این عایق‌ها خواهیم پرداخت.

عایق صوت آکوستیک: عایق صوت آکوستیک به صورت ابر آکوستیک و فوم آکوستیک در بازار عرضه می‌شود. عایق آکوستیک نوعی عایق صوت است که صوت را جذب می‌کند، ارتعاشات صدا را کاهش می‌دهد، و در نهایت کلیه آلودگی‌های صوتی را برطرف می‌کند.

فوم‌‌های عایق صوت آکوستیک به صورت‌های مختلف تولید می‌شوند. ضخامت، چگالی، ضریب جذب صوت، میزان صدا گیری در انواع فوم‌های آکوستیک متفاوت می‌باشد.

از آن جایی که فوم‌های آکوستیک مزیت‌های فراوانی دارند، و با توجه به ویژگی‌های مثبتی که دارند، در صنعت ساخت و ساز، موسیقی و موارد دیگر از آن‌ها استفاده زیادی می‌شود.

در صنعت ساخت ابزارهای مختلف، برای ساخت ژنراتور، کمپرسور، چاله و کابین آسانسور، انواع پمپ، از فوم آکوستیک استفاده می‌شود.

در صنعت ساخت و ساز برای صدا گیری اتاق‌ها، دیوار‌های مشترک بین خانه‌ها، در سینما و سالن‌های کنفرانس نیز از این نوع عایق صوت استفاده زیادی می‌شود.

فوم آکوستیک به صورت نوعی عایق صوت روکار، نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع عایق صوت از فوم آکوستیک روبه روی منبع صوت نصب می‌شود، با این روش نصب فوم آکوستیک انواع فرکانس‌های صوتی را به خود جذب می‌کند.

پنل‌های آکوستیک در طراحی‌های مختلف ساخته می‌شوند.  شما به عنوان یک مصرف کننده، می‌توانید بر اساس دکوراسیون منزل خود، و با توجه به طرحی که دوست دارید، از این نوع عایق صوت استفاده کنید. شما می‌توانید با توجه به سلیقه‌ای که دارید، عایق صوت آکوستیک را در رنگ و جنس و طرح دلخواه انتخاب کنید.

عایق شانه تخم مرغی یکی از رایج‌ترین طراحی‌های عایق صوت آکوستیک به حساب می‌آید. عایق شانه تخم مرغی یکی از عایق‌های آکوستیک است، که طراحی شش وجهی دارد. این عایق صوت قابلیت جذب صوت با فرکانس‌های بالا را دارد. عایق صوت آکوستیک قیمت ارزان دارد، به راحتی نصب می‌شود، متنوع است و قدرت بالایی در جذب فرکانس دارد.

فایبر گلاس و مواد معدنی، از انواع دیگر عایق صوت هستند. یکی از رایج ترین عایق صوت که در این روزها مورد استفاده قرار می‌گیرد، فایبر گلاس است. عایق صوت فایبر گلاس از خورده الیاف شیشه، سنگ و پنبه ساخته می‌شود. برای نصب عایق صوت فایبر گلاس از چهارچوب ساخته شده از چوب، استفاده می‌شود. این عایق درون دیوار قرار می‌گیرد. استفاده از این عایق باعث می‌شود میزان صدا به حداقل برسد. فایبر گلاس از جمله عایق‌های صوتی است که غیر قابل اشتعال است، در برابر انگل مقاوم و با دوام است، با محیط زیست سازگاری بالایی دارد. هنگام نصب این عایق باید از ماسک و دستکش و محافظ چشم استفاده کنید.

عایق صوتی پانل گچی؛ برای ساخت تمام محصولات پانل گچی از هسته گچی استفاده می‌شود. پانل گچی از عایق‌های صوتی است که به صورت روکار روی دیوار قرار می‌گیرد.  برای استفاده از این نوع عایق از پوشش رنگی استفاده می‌شود.

این نوع عایق به آسانی قابل نصب است، در برابر آتش مقاوم است، استحکام، دوام و پایداری بالایی دارد، قیمت ارزانی دارد.

انواع عایق‌های حرارتی و کاربرد آن‌ها:

برای اجرایی شدن الزامات عایق صوت و حرارت در دیوارهای ساختمان، عایق‌های حرارتی نقش مهمی دارند.

برای پیشگیری از انتقال حرارت از یک محیط به بخش‌های دیگر، از عایق حرارتی استفاده می‌شود. مسیر انتقال گرما همیشه از بخش گرم به قسمت‌های سرد‌تر انجام می‌شود.

برای مثال در فصل‌های سرد که داخل منزل گرم است، گرما از بخش‌های داخلی به قسمت‌های بیرون منتقل می‌شود. در فصل‌های گرم نیز گرما از بخش‌های بیرونی به داخل منزل منتقل می‌شود. برای کنترل این رد و بدل‌ها از عایق حرارتی استفاده می‌شود‌.

عایق حرارتی فایبر گلاس؛ عایق فایبر گلاس و پشم شیشه، هم عایق صوت و هم عایق حرارت است. مواد تشکیل دهنده این عایق، قدرت بالایی در جذب فرکانس و حرارت دارند.

عایق حرارتی پشم معدن؛ برای ساخت این نوع از عایق‌های حرارتی، از سنگ‌های آتشفشانی و پشم سرباره استفاده می‌شود. سرباره مواد ضایعاتی از صنعت ذوب آهن است. این ماده ضایعاتی به شکل گرانول در می‌آید و در سقف‌‌های ساخته شده از بتن استفاده می‌شود. عایق حرارتی فایبر گلاس در برابر رشد انگل و باکتری مقاوم است. غیر قابل اشتعال است، ضریب مقاومت این عایق در برابر حرارت نیز بالا است.

عایق حرارتی سلولزی؛ عایق سلولزی از جمله عایق‌‌های حرارتی است که سازگار با محیط زیست است. سلولز از مواد بازیافتی از جمله کاغذ و مقوا تهیه می‌شود. سلولز از موادی است که به منظور جبران خسارت‌های ناشی از آتش و حریق، کاربرد فراوانی دارد. عایق سلولزی دارای تراکم مواد است به همین دلیل، حاوی اکسیژن نیست.